tego się nie da czytać

 

Pierwszy września kojarzy się u nas prawie każdemu z nieszczęściem - a to wojna, a to  początek roku szkolnego. Wojnę pamiętam z rodzinnych opowiadań a początek roku szkolnego z autopsji, trochę do szkoły chodziłam jako uczennica, trochę jako matka ucznia i jeszcze przez kilka lat pracowałam w różnych szkołach a teraz idzie do szkoły moja wnuczka i jestem pełna obaw, jak nigdy dotąd.

Zacznie się rajtadyna! - mówił pod koniec sierpnia dziadek Fabian. Rajtadyna, czyli ruch, zamieszanie, pośpiech, kłótnie! Cztery dziewczynki szykowały się do szkoły. Nie było łazienki! Nie pamiętam zbyt dobrze tego zamieszania, tylko wstążki do warkoczy prasowane na garnku z gorącą wodą, tylko najstarszą siostrę, która wychodziła najwcześniej bo często szła na poranną mszę, tylko placki sodziaki pieczone na blasze lub chleb polany gorącym mlekiem na śniadanie. I słowa babci – szykujcie się bo Krysia już idzie! Krysia mieszkała pod Brzanką i wstępowała po nas, żeby było raźniej i weselej.

Całkiem inaczej wyglądały dojazdy do średniej szkoły. Miałam już 14 lat więc byłam prawie dorosła. Musiałam radzić sobie sama i nie było to łatwe. Autobus jeździł rzadko. Z Jodłówki do Tarnowa jest chyba z 35 km, nie tak daleko ale ten czas wspominam jak trzy lata koszmaru. O tym, co mnie spotykało gdy łapałam okazje, nie będę pisać chyba nigdy. 

Albo jak zacznę pisać kryminały. 

Wysiadałam w Tarnowie koło cmentarza i przechodziłam na drugą stronę, mijając piekarnię. Od tej chwili już byłam głodna bo piekarnia cudownie pachniała. Biegłam przez Burek, to był taki placyk handlowy pełen straganów z owocami i warzywami. Przecinałam go na skos i wchodziłam w boczną uliczkę a tam klika budynków dalej była moja szkoła.

Dla mnie, dziecka ze wsi, które nigdy nie było w budynku większym niż wiejska podstawówka, ta szkoła była labiryntem. Nie chodziła do niej żadna z moich koleżanek. Czułam się najgorsza ze wszystkich.

Dziewczynki nosiły specjalne mundurki – białe bluzki, stylizowane na marynarskie, z granatowym kołnierzem. Czerwone tarcze. Na technologii musiałyśmy mieć białe bawełniane wykrochmalone fartuchy, zapaskę również białą i czepek. Moje fartuchy zawsze były wymięte, nigdy nie umiałam ich wyprasować a jak się prasowanie udało to w autobusie się pogniotło.

Nauczycielka od technologii wyzywała nas z tego powodu od niechlujów i szmat. Nauczyciel od polskiego wyzywał nas od garkotłuków, bo on uczył liceum ekonomiczne a nas, gastronomików, dostał przypadkiem, tak tłumaczył. Mnie zadawał dodatkowe zadania bo na początku roku pytał nas jakie mieliśmy oceny w podstawówce i ja się pochwaliłam piątką. Wyśmiał mnie, co to za szkoła że garkotłukom dawała piątki na koniec ósmej klasy. 

Przez niego umiem na pamięć „Odę do Młodości”.

Dobrych momentów z tej szkoły nie pamiętam. Na szczęście bezustannie chodziłam na wagary, raz na jakiś czas szłam na lekcje i natychmiast mnie pytali na oceny, głupia nie byłam to zdawałam.

W drodze ze szkoły dość często w bramie jednej z kamienic stał zboczeniec, który się obnażał. Jak zmieniałyśmy trasę, bo do dworca szło kilka dziewczynek, to zboczeniec stał przy Wielkich Schodach. Nie pamiętam czy to był ten sam.

Raz potrącił mnie autobus. Nic wielkiego mi się nie stało ale miałam dużo zwolnienia, dostałam też odszkodowanie i kupiłam sobie wielką, żółtą suszarkę do włosów.