kiedy mieliśmy 25 lat

lubię pisać na ganku

Jest mi przykro. Jest mi przykro, gdy dziewczyny z pokolenia 25+ lekceważąco mówią o moim pokoleniu – wam było łatwiej. Wam było łatwiej, bo mieliście pracę, mieszkaliście z rodzicami i zawsze był ktoś do pomocy przy dziecku. To są argumenty, od których „trzęsie mi się łza na rzęsie” i nic nie mówię. A pisać łatwiej.

Zacznę od tego, że ze wszystkich grup wiekowych najbardziej kocham to właśnie 25+. Jak nie kochać własnych dzieci. I od tego się wszystko zaczyna.

Kiedy my mieliśmy 25 lat.

Był rok 89. Za nami lata tak trudne, że trudniejszych nie pamiętam. Śmiało mogę powiedzieć – najgorszy czas w moim życiu. Otaczający nas ludzie to dwa pokolenia – jedno pamiętające wojnę, drugie przez nich wychowane. To pierwsze nauczone niekochania. Nie kochać, nie przywiązywać się, walczyć o przetrwanie, nikomu nie ufać i nie wierzyć. To drugie – pozbawione bezpieczeństwa i godności. Każdy mógł bezkarnie dziecko poniżać, bić, wyśmiewać, gardzić nim. Obejrzyjcie sobie polskie filmy – choćby „Kogel –mogel”. Tylko opiekunka traktuje dziecko dobrze, babka i rodzice są wobec Piotrusia opryskliwi, straszą go i poniżają. To nie są sceny wymyślone na potrzeby filmu, są wzięte z życia.

Najczęstszą metodą wychowawczą było bicie. Wstydziliśmy się rozbierać na lekcjach wychowania fizycznego. Pręgi na nogach nie budziły współczucia tylko śmiech.

Nie mówię, że wszystkim dzieciom było źle i wszystkie były tak traktowane. Obawiam się jednak, że jeszcze niejedna straszna tajemnica wyjdzie na jaw, sądzę również, że nikt nie wierzy, że pedofilia i dzieciobójstwo pojawiły się dopiero od kilkunastu lat.

W latach osiemdziesiątych byliśmy już dorośli.  Prawda,  wielu z nas mieszkało w wielopokoleniowej rodzinie. Z czym to się wiązało? Z obowiązkami na rzecz tej rodziny. Młoda matka musiała pokazać, jaka jest pracowita i obrotna, musiała, mając pod opieką niemowlę, zająć się nie tylko dzieckiem, była często traktowana przez pozostałych członków rodziny jak służąca. Bo siedziała w domu. Mężczyźni mieli szczególne przywileje, może to wynikało z tego, że mężczyzn było mniej, szli do wojska, ginęli w wypadkach i wcześnie umierali. 

Och, jak się jeden z drugim chwalił, gdy został godzinę z dzieckiem sam, no, sukces. Ale pieluchy już nie zmienił. Największym powodem do dumy było mąż, który nie pił i nie palił.

Codziennie czynności wymagały ciężkiej fizycznej pracy. Pranie w wirnikowych pralkach, prasowanie, obieranie sterty warzyw, ręczne zmywanie. Brak środków chemicznych. Noszenie zakupów w rękach. Prawie nikt nie miał samochodu.

Walczyłyśmy o miłość. Żeby nasze dzieci nie były wyśmiewane, zawstydzane i bite. Bardzo żałuję, że nie było wtedy mody na chustę, ale i tak miałam nosidełko. Wszystko można przy dziecku zrobić i wcale nie trzeba go porzucać. Piszę to, bo  ciągle słyszałam – odłóż go, popłacze i przestanie. Inne matki słyszały również – nie trzeba dziecku zabraniać iść do Boga jak chce. Jak chce, czyli jeśli często choruje. Czyli nie trzeba go leczyć, ma żyć to przeżyje.

Praca zawodowa. Była, kto chciał, szedł do pracy. Kto nie chciał, został tam wysłany przymusowo. Kobiety nie miały nakazu pracy. Zarabiały dużo mniej niż mężczyźni i pracowały dużo ciężej. Rzadko która kobieta wracała z pracy pijana. A mężczyźni - owszem, często. 

Co z tego, że szło się do pracy, jak za zarobione pieniądze nic nie można było kupić. Ile razy płakałam w kolejce,  Bo stałam kilka godzin a kiedy już dotarłam do lady, brakło towaru i musiałam wracać do domu z pustą siatką. Powiedz dziecku, że nie ma nic do chleba bo nie było w sklepie. Powiedz dziecku, że w domu jest zimno, bo nie możesz kupić węgla. Dziwicie się, że paliłam w piecu  jabłoniami. Dobrze, że nie ścianą działową. Taki pomysł też był.

Nie mówię, że było komuś lepiej czy gorzej. Z naciskiem na komuś. Sami możecie o tym napisać.  Na pewno było inaczej. Tak samo, jak teraz jest inaczej. Mnie jest dużo lepiej. Uwielbiam te wszystkie wynalazki, z których mogę korzystać i korzystam. Zamierzam robić jeszcze milion rzeczy. Nie wstydzę się uczyć, pytać młodszych o wszystko, czego nie wiem, i nie sądzę by z tego powodu ucierpiał mój autorytet. Uważam również, że wymiana doświadczeń nie jest pouczaniem, choć jestem z tym ostrożna. Wolę się nie odzywać. Choć pisać mi nikt nie zabroni.