z cyklu - wspomnienia

Czując potrzebę pisania o przeszłości muszę zaznaczyć, że nie jest moim zamiarem dokuczanie komuś ani wywlekanie starych spraw. Świat, który opisuję, jest światem widzianym oczyma dziecka. Wyjechałam z domu mając niespełna osiemnaście lat i potem już zawsze byłam gościem. Wszystko się zmieniło, ludzie się zmienili, krajobraz jest inny, szkoła wygląda zupełnie inaczej i górki wydają mi się wyższe.

Mam nadzieję, że okażecie mi wielkoduszność i nie pogniewacie się znajdując w mych opowiadaniach siebie sprzed czterdziestu lat. Zawsze możecie napisać – wcale tak nie było – i opisać ten czas i te miejsca z własnej perspektywy. Bo każdy z nas zapamiętał co innego.

Ośrodek Zdrowia mieścił się w drewnianym, parterowym domu. Przechodziło się przez drewniany, chybotliwy mostek i za mostkiem stał ten domek. Potem była w nim biblioteka a Ośrodek Zdrowia przeniesiono do innego domu.

Wchodziło się przez ganek, w okienkach wisiały ładne, białe firanki, dalej po prawej stronie była poczekalnia. W miejscu tym stał piecyk z rurą, pod oknem  kilka krzeseł i wieszak. Poczekalnię dzieliła lada, za ladą stały szafki i to, co budziło postrach – fotel dentystyczny.

Lekarz był jeden, nie znam się na medycznych tytułach, ten był felczerem z kilkunastoma specjalizacjami. Odbierał porody, szczepił noworodki, robił bilans szkolnym dzieciom, leczył choroby skóry, uszu i gardła, nacinał ropnie i zaszywał rany i oczywiście wyrywał zęby.

Ludzie chodzili do lekarza rzadko ale jeśli już ktoś szedł, to się mył (cały!), zakładał specjalnie na taką okazję trzymaną porządniejszą bieliznę i odświętną odzież. Lekarz też chodził do ludzi bardzo rzadko – częściej wzywali księdza czując, że tu i tak doktora nie ma po co fatygować. Telefon był tylko w szkole i w tym ośrodku, ludzie nie mieli prądu po domach to o telefonie na razie zapomnijmy.

Góry, kiepski dojazd, do wielu gospodarstw można było dojechać tylko furmanką a i to nie do wszystkich. Pamiętacie takie określenie „zastrzyki w tabletkach”? Musiał ktoś być naprawdę poważnie chory, aby je dostać. Nie przypominam sobie, aby do kogoś chodziła pielęgniarka, a jakby ktoś samodzielnie zszedł do ośrodka na zastrzyk to znaczyło, że wcale nie jest taki chory.

Najbliższa apteka znajdowała się w miasteczku oddalonym o 15 km. Nie jest to daleko pod warunkiem, że jest czym dojechać, jeśli jednak można liczyć tylko na własne nogi lub rower, to robi się z tego wyprawa na pół dnia.

Pewna kobieta zaniosła swoje malutkie dziecko do szczepienia. Dziecko było zdrowe, zostało zaszczepione ale wkrótce zaczęło się z nim dziać coś niedobrego.

Płakała tak, że nie można było wytrzymać, dostała gorączki czterdzieści stopni, zawinęłam ja w kocyk i z powrotem do lekarza. Lekarz nie wiedział co jej jest, kazał dać lek na gorączkę i jakby się coś działo to przyjść.

Rozdzierający płacz nie ustawał ani na chwilę, dziecko leciało przez ręce, kobieta znów pobiegła po ratunek. Tym razem lekarz wypisał receptę i kazał przyjść, gdy lek będzie wykupiony.

Kobieta odniosła dziecko do domu, zabrała rower, sprowadziła go z góry i gdy wreszcie dotarła do drogi, pojechała do apteki. Kiedy udało jej się zdobyć leki, musiała znów iść do doktora - tym razem to on poszedł do dziecka bo trzeba było zrobić zastrzyk, dziecko było za małe na tabletki.

 Cierpiało strasznie, na każdy dotyk reagowało nieustającym płaczem. Nie można go było ubrać - leżało na warstwie ligniny niczym nie przykryte. Dotknięcie, przykrycie czy ubranie wywoływało gwałtowny wielogodzinny krzyk. Choroba trwała długo ale dziecko wyzdrowiało. Po zastrzyku na chwile zasypiało, a potem krzyk od nowa. Dlaczego doktor nie skierował do szpitala? Bo tam by umarło. Najbliższy oddział dziecięcy był daleko, rodzicom wstęp był surowo wzbroniony, mogli na swoje dzieci popatrzeć chwileczkę przez szybę. A kto by się przejmował dzieckiem, które przeraźliwie  cały czas płacze? Popłacze i przestanie. Na zawsze.

Jestem pewna, że wiedział, co mówi.

Na koniec, aby więcej nie straszyć, opowiem o tym, jak wyglądały  szkolne przeglądy zdrowia. 

W środku lekcji wchodził do klasy pan dyrektor i zarządzał – siódma „a” do lekarza!

Siódma „a” pod opieką pani ustawiała się w pary i maszerowała drogą w dół. Po drodze docinki i przekrzykiwania.

 – A masz czyste majtki? Powiedz lekarzowi, żeby cię zaszczepił na wściekliznę!

-  I cicho tam ma być bo wszystkim obniżę ocenę ze sprawowania a Wantuch zostanie po lekcjach dopóki się nie nauczy wiersza! I śpiewamy, z życiem!

Mieszkał tutaj w Poroninie

U podnóża naszych Tatr

Dziś piosenkę o Leninie

Na Podhalu nuci wiatr!

A możemy śpiewać co innego? Możemy!

A gdy morowa drużynowa z drużynowym tralala na randkę idą…

Ustawić się w kolejce, stawać na wagę, głowa do góry, sto pięćdziesiąt dwa centymetry wzrostu, czterdzieści trzy kilo wagi, cztery zęby do wyrwania, osiem do leczenia, następny!