słowo na niedzielę

"Dbaj o siebie - praktyczne rady dla kobiet żyjących na wsi",

Maria Szczawińska i dr Kazimierz Bacia,

Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich 1966.

Fragmenty

Dorosła dziewczyna przed wyjściem za mąż zaczyna więcej dbać o siebie.

Niestety, przeważnie dba tylko o uczesanie, sukienki, bluzeczki,

sweterki i różne drobiazgi. Najczęściej jednak dbając o kobiece

"szmatki", nie pamięta o odpowiedniej do pory roku bieliźnie, o ciepłych

majtkach czy pończochach, choć podwiewa ją okropnie, a nogi sinieją w

cieniutkich nylonach.

Są i takie wypadki, że loki i fale ułożone są z brudnych, a czasami i

zniszczonych włosów. Puder czy róż zakrywa bladość twarzy, mającą swe

przyczyny w niewłaściwym odżywianiu lub jakichś innych dolegliwościach.

Za ukarminowanymi wargami nieraz kryją się próchniejące zęby.

Regularne oddawanie stolca, częste opróżnianie pęcherza też dodatnio

wpływają na samopoczucie kobiety.

Trzeba koniecznie i obowiązkowo mieć w domu oddzielną dużą miednicę do

mycia się i mniejszą miedniczkę do podmywania [...] Karmienie w

miednicy prosiąt, cieląt lub kur jest niedopuszczalne.

Do wycierania nóg powinno się mieć ręcznik lub czystą ściereczkę. Nie

można używać do tego celu ścierek do garnków [...]

W zasadzie powinno się chodzić jak najwięcej z gołą głową [...] Jednak

do przyrządzania posiłków i dojenia krów należy zakładać na głowę cienką

chusteczkę.

Rozpowszechniło się obecnie noszenie butów gumowych - gumiaków. Są one

niedrogie, łatwe do utrzymania w czystości i praktyczne na błoto.

Pończochy i skarpety powinny być czyste, aby nie cuchnęły potem. Gdy się

drą, trzeba je wycerować albo wprawić całe pięty, a nawet stopy z

cholewki starej pończochy.

Zlew można kupić w GS, a każdy kowal czy monter go zainstaluje.

Częstość zbliżeń małżeńskich jest zależna od wieku, temperamentu, stanu

zdrowia, wykonywanej pracy itp. Nie ma co do tego jakichś szczególnych

zaleceń poza tym, że najodpowiedniejsze są godziny wieczorne przed snem,

aby małżonkowie mogli wypocząć do rana. Stroną kierującą w intymnym

życiu małżeńskim jest mężczyzna, bo tak jest zbudowany i takie już jest

prawo przyrody.

Do obowiązków małżeńskich kobiety należy współuczestniczenie w zbliżeniu

płciowym, a nawet troska o nadanie mu atrakcyjniejszej, bardziej

estetycznej i higienicznej oprawy.

Czysta pościel oraz czysta i możliwie ładna bielizna, wymyte i pachnące

świeżością ciało, miły uśmiech i okazana szczera serdeczność na pewno

wpłyną na wzajemne uprzyjemnienie pożycia małżeńskiego i przyczynią się

do przeżyć, łączących silną więzią obydwoje małżonków.

Środki zapobiegające ciąży (środki antykoncepcyjne) można nabyć w każdej

aptece bez recepty, inne dla mężczyzn, a inne dla kobiet. Dla mężczyzn

są osłonki gumowe czy nylonowe, tak zwane "prezerwatywy" Lecz i ten

środek nie jest całkowicie pewny, bo osłonka może pęknąć. 

Jak może mąż dbać o żonę? Po pierwsze: nie ciągać żony bez nadzwyczajnej

potrzeby do ciężkich prac w polu i w obejściu. Weźmy przykładowo

nakładanie na wóz gnoju lub rozrzucanie go po polu.

Majtki powinna nosić w zimie i w lecie każda kobieta, młoda czy stara.

Chronią one organy rodne kobiety przed przeziębieniem i przed dostaniem

się do nich kurzu z różnymi zarazkami [...]

Można sobie u kupnych majtek podłużyć nogawki doszywając kawałki ze

starych tegoż koloru lub dorobić szydełkiem czy na drutach [...] Majtki

powinny być zawsze czyste. Aby się w kroku szybko nie zabrudziły i nie

cuchnęły moczem, nie trzeba po oddaniu moczu podrywać się za prędko, ale

osuszyć krocze specjalnym papierem higienicznym, ligniną czy kawałkiem

starej, czystej szmatki.

Biustonosz nosi się na gołym ciele. Przed snem powinno się go koniecznie

zdejmować, aby móc lepiej wypocząć. Spanie w biustonoszu nie wpływa na

kształtność piersi.

Kąpiel powinno się urządzać co tydzień, a przynajmniej dwa razy w

miesiącu. Najdogodniej jest kąpać się w wannie. Można do spółki z

sąsiadką kupić lekką wannę blaszaną, kosztuje około 200zł.

Podajemy jeszcze jeden prosty i wygodny sposób urządzenia sobie kąpieli,

mianowicie w mocnym plastykowym worku przeciwmolowym. W kąciku do mycia

albo wprost w izbie, a w lecie nawet w jakiejś zamkniętej sieni,

drewutni czy stodole rozebrać się i wejść do tego plastykowego worka

ustawionego dnem na podłodze lub na ziemi i zawiniętego jak do wsypania

do worka pierwszego koszyka ziemniaków.

Potem należy worek podciągnąć w górę i trzymać lewą ręką na wysokości

ramion. (Można także przyszyć do górnych brzegów tasiemki i przymocować

je do odpowiednich haczyków w ścianie)(...)

Worek taki można nabyć w sklepie mydlarskim lub takim, w którym

sprzedaje się ceraty i inne wyroby plastykowe. Można go używać przez

wiele lat.

Bardzo zalecane jest np. stosowanie zamiast kremu świeżo wytopionego

smalcu (nie solonego!). Podobno w wielu krajach kobiety używają go z

powodzeniem.  

Praktyczne mężatki przygotowują sobie czyściutką szmatkę lub specjalny

miękki ręcznik do wytarcia się od dołu zaraz po stosunku z mężem (ruchem

w tył ciała), by nie wycierać się koszulą i nie brudzić pościeli.

Po umyciu twarzy należy oczy tylko wysuszyć ręcznikiem, przykładając go

lekko do oczu. Nie wolno ich trzeć ręcznikiem czy wgniatać.

[...] podpaski można nabyć gotowe, ale każda kobieta może sobie także je

bez żadnego kosztu sama uszyć [...]

Podpaski trzeba często zmieniać - bardzo niezdrowo i nieprzyjemnie jest

nosić zbyt mokre czy zaschnięte. Zdjęte podpaski moczy się w zimnej

wodzie przez kilka godzin, potem płucze, pierze mydłem w gorącej wodzie

i wygotowuje. Idąc w gości lub w drogę, trzeba wziąć z sobą podpaskę na

zmianę. Aby brudnej nie nosić ze sobą, zrobić na drogę taką, którą można

by zakopać lub wyrzucić do ustępu.

Głowę należy myć przynajmniej co 2-3 tygodnie specjalnym szamponem do

włosów lub delikatnym mydłem [...]

Gnidy - bardzo szpecą kobietę, bo są jakby szyldzikiem z napisem, że we

włosach jest albo było robactwo.

Nie powinno się trzymać w jamie ustnej zepsutych zębów ani korzeni -

trzeba je usunąć [...]

Gdy nie ma własnych zębów, powinno się wstawić zęby sztuczne.

W lecie dobrze jest zwilżyć piasek czy trociny wrzątkiem - odchody

drobiu wnosi się potem do sieni i do izby. W dodatku w lecie ściągają do

tych resztek chmary much z całej okolicy, cisnąc się drzwiami i oknami

do kuchni, gdzie z nogami umazanymi w kurzym pomiocie łażą po naszym

jedzeniu i wpadają w garnki [...] Nie można pozwolić na to, by tuż przed

progiem dzieci załatwiały swoje potrzeby naturalne.

Ustęp w obejściu potrzebny jest bardzo domownikom, a przede wszystkim

kobietom, które bardziej narażone są na zaziębienie przy załatwianiu

swojej potrzeby na dworze. Brak ustępu źle działa także na samopoczucie

kobiety, bo zamiast wygodnie usiąść w ustępie, musi się rozglądać, aby

jej kucającej ktoś nie naszedł. A i muchy przylatujące wprost z

ludzkich, nie zakrytych, odchodów - najpierw kobiecie przy garnkach

dokuczają. Kobieta, czując się odpowiedzialna za zdrowie rodziny i

swoje, powinna być stanowcza w domaganiu się, żeby przy jej obejściu

stał odpowiedni, szczelnie zbudowany ustęp zamykany, zakryty od dołu,

aby wiatr nie podwiewał i muchy nie miały dostępu.

Miękkie meble to nie żaden luksus w izbie chłopskiej, ale konieczny

sprzęt, na którym się szybciej i lepiej wypoczywa [...] Nigdy nie należy

kupować miękkich mebli używanych, bo przy tej okazji można sobie kupić

pluskwy do domu.

Czyż spracowana kobieta na wsi zamiast przycupnąć, jak to się zwykle

widzi, na progu lub usiąść na twardej ławie bez poręczy nie powinna

wyciągnąć się wygodnie na takim leżaku? Dlaczego w dni świąteczne

kładzie się w sadzie czy na polu na gołej ziemi i naraża na

przeziębienie?

Dorosłej, zdrowej osobie można zrobić lewatywę nawet w pozycji zgiętej

jak do kopania ziemniaków. Po mniej więcej 5 minutach chory oddaje

stolec.

[...] muchy świetnie łapią się w zawieszoną na noc u pułapu izby miotłę

z bylicy, pokropioną mlekiem lub serwatką. W nocy wszystkie muchy wejdą

w bylicę, rano, skoro świt, trzeba na nią od dołu naciągnąć worek, razem

z nim zdjąć bylicę z gwoździa i oblać wrzątkiem.

Wesz łonowa, zwana "mendewesz", oblepia skórę owłosioną w dolnej części

ciała; łatwo ją skądś przywlec do domu, ale i łatwo wytępić, posypując

miejsca przez nią zaatakowane azotoksem lub nacierając octem

sabadyłowym.

Nieszczęściem dla kobiety i całego ogniska domowego może się stać

nadużywanie przez męża wódki. Jeżeli tak go picie pociąga, że brak mu

woli, by zerwać z nim, i wpada coraz widoczniej w ten straszny nałóg,

żona musi wesprzeć go swoją wolą, swoją serdeczną przyjaźnią. Ciężkie to

i bardzo trudne zadanie dla kobiety wyczerpanej przeżyciem i z mężem

pijakiem, ale któż, jak nie ona, może go uratować?

Wtedy, gdy wraca z jarmarku czy z gospody pijany, nic nie pomogą ani

wyzwiska ani płacz. Zszarpią tylko nerwy, a pijany i tak nic nie

zrozumie z tego, co mu zalana łzami żona nagada. Jeśli więc trudno jej

opanować się na widok pijanego męża, niech zajmie się czymś innym, a

jeśli to jest możliwe, nawet wyjdzie z mieszkania.

Mąż, który ma serce dla żony, jeśli mu się zdarzy napić wódki, nie

atakuje żony o współżycie małżeńskie, a po wytrzeźwieniu przeprasza

żonę.