wspomnienia

Odpust trwał dziesięć dni i na odpuście musiał być każdy. To jest jedno z moich najwcześniejszych wspomnień – wyprawa na odpust!

Klasztor położony był na wzgórzu i ciągły tam w tym czasie tłumy ludzi.  Mieliśmy do niego jakieś piętnaście kilometrów. Była taka tradycja, aby przynajmniej raz w ciągu tych dziesięciu dni iść na odpust na piechotę przez las. Nie wiem, dlaczego przez las, asfaltową drogą było dużo wygodniej. To nie była żadna pielgrzymka, po prostu grupa zaprzyjaźnionych osób wędrowała przez las żartując i rozmawiając. Pierwszy raz poszłam będąc naprawdę małą dziewczynką, jeszcze nie chodziłam do szkoły i pamiętam doskonale, jak się upierałam, ze dam radę a potem  mnie babcia chwaliła, że samiutka przeszłam całą drogę. Można było również jechać furmanką wystrojoną na tę okazję, ale nasz dziadek miał za dużo roboty i nigdy się nie chciał zgodzić, aby tak jechać. Któraś się obraziła nawet i rzuciła dziadkowi – a w niedzielę by można było!

Na co dziadek twardo odparł – w niedzielę to koń ma odpoczywać od roboty a nie wozić wam dupy po odpustach! Nie macie nóg?

I tym sposobem nigdy nie jechałam na odpust furmanką, tylko widziałam pod mostem te stojące wyprzęgnięte  konie, ustrojone wiklinowe wozy i byłam na dziadka zła!

Dobra, żeby nie było – można było również po prostu jechać autobusem (jak zatrzymał się na przystanku, często załadowany nie zatrzymywał się wcale) ale co to za atrakcja, autobusem się zresztą wracało, albo nawet taksówką, do której wpychało się z dziesięć osób.

Już od mostu poustawiane były kramy. Kramów było dziesiątki i na tych kramach prawie co roku zawsze to samo. Słomiane kapelusze, baloniki, piłeczki na gumce wypchane trocinami, gwizdki, w które każdy mógl gwizdać zanim kupił, trąbki,  wiatraczki, plastikowe zegarki, korkowce, kapiszony, spinki do włosów, lusterka z kowbojem albo z panienką z tyłu, a na innych święte obrazki, obrazy, figurki świecące w nocy, łańcuszki, medaliki, a jeszcze dalej cukiery! Odpustowe cukiery „na przykwoś” czyli kwaśne, lub malinowe, słodkie do mdłości, barwiące język na fantastyczne kolory, pakowane do charakterystycznych podłużnych torebek. Do dziś mi siostra co roku przywozi albo przysyła kilka paczek tych cukierów, nikt w domu się ich nie tknie ja je zjadam w kilka wieczorów i tak jak dawniej oglądam sobie zabarwiony język robiąc zeza. Mąż się zawsze bał, że się nimi otruję. 

Do klasztoru prowadziły strome schody, na których siedziały dziady. Zawsze należało dziadowi dać jakiś datek. Był tam nawet jeden dziad z naszej wsi, człowiek niewidomy, krążący po okolicy z grubym kijem, bałyśmy się go. Jak szedł drogą to obchodziłam go szerokim łukiem, był bardzo zaniedbany i niepełnosprawny intelektualnie. Choć wówczas nazywali go „głupi Staszek”. Siedział  wśród innych żebrzących na schodach prowadzących do klasztoru i się modlił, a ludzie wrzucali mu do czapki pieniądze.

Przed nabożeństwem nie wolno było nic kupować, najpierw spowiedź, msza i  wędrówka na kolanach do cudownego obrazu, gdzie ludzie dotykali szybkę chusteczkami a potem tą chusteczką dyskretnie przecierali chore miejsca. W podziemiach klasztoru była ruchoma szopka, to nic, ze w lipcu, była całoroczna a obok galeria z wystawionymi przedmiotami przywiezionymi przez misjonarzy.  

Nad  rzeką rozłożone było wesołe miasteczko, strzelnice i karuzele, ale my tam nigdy nie chodziłyśmy, bo nam mama zabroniła i koniec. Uważała, że to jest zbyt niebezpieczne, te łańcuchy się mogą urwać, albo która spadnie, albo się może coś stać. Ja się i tak zawsze bałam karuzeli, ale mam jedną siostrę, która się nigdy niczego nie bała i ona jak podrosła to tam chodziła, i na strzelnicę też.

Odpust był świętem, o odpuście się opowiadało jeszcze długo a dzieci rywalizowały ze sobą, kto był więcej razy no i oczywiście kto co sobie kupił. Ja zawsze sobie kupowałam taką kolorową napełnioną trocinami piłeczkę, która była na gumce i się ją odbijało ręką.  Nigdy nie udało mi się z nią wrócić do domu, zawsze się zepsuła już po drodze.  I oczywiście kupowałam cukiery!

Zdjęcia- R. Płachno.

Czytelniczka mi zasugerowała podkład muzyczny